Plan ochrony infrastruktury krytycznej - co musisz wiedzieć?
Infrastruktura krytyczna to rozmaite systemy oraz powiązane z nimi obiekty, które uważa się za kluczowe dla bezpieczeństwa kraju i obywateli. Służą m.in. do zapewnienia sprawnego funkcjonowania administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorstw. Żeby jednak tak się stało, konieczna jest ochrona, a konkretnie plan ochrony infrastruktury krytycznej. To on określa działania zmierzające do zapewnienia integralności i ciągłości funkcjonowania IK. Co obejmuje taki plan i jakie zagrożenia powinien uwzględniać?
Obecnie jesteśmy świadkami skoku cywilizacyjnego. Efektem jest dynamiczny rozwój takich kluczowych dziedzin jak edukacja, opieka zdrowotna, transport czy energetyka. Postęp technologiczny i naukowy jest wprawdzie obiecującym trendem, ponieważ pcha świat do przodu, ale jednocześnie niesie ze sobą pewne zagrożenia. Jednym z priorytetów państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa swoim obywatelom. Jeżeli w którejkolwiek kluczowej dziedzinie pojawią się zakłócenia, od razu przekłada się to na ten komfort i obniżenie standardów życia obywateli. Stąd kluczowe staje się zapewnienie ochrony infrastruktury krytycznej (IK, ang. critical infrastructure), którą określa się w skrócie jako obiekty i obszary szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa.
Co to jest infrastruktura krytyczna?
Czym jest infrastruktura krytyczna, reguluje ustawa o zarządzaniu kryzysowym. Zgodnie z nią IK to wszelkie systemy i wchodzące w ich skład powiązane ze sobą funkcjonalne obiekty (w tym budowlane), urządzenia, instalacje i usługi, a także inne dziedziny, które są kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i obywateli. Ich rolą jest zapewnienie sprawnego funkcjonowania gospodarki, organów administracji publicznej, instytucji i przedsiębiorców.
Infrastruktura krytyczna, a konkretnie jej zdefiniowanie i ochrona, ma ogromne znaczenie dla gospodarki kraju i prawidłowego funkcjonowania państwa i społeczeństwa. Dzięki niej można zapobiec skutkom takich działań jak konflikty zbrojne, ataki terrorystyczne czy kataklizmy. Żeby tak się stało, należy opracować i wdrożyć plan ochrony infrastruktury krytycznej. Doświadczenie pokazuje, że bez tego może dojść do poważnego zakłócenia prawidłowego działania poszczególnych elementów IK – mogą zostać zniszczone, uszkodzone, przez co zagrożone może być życie i mienie obywateli. Co istotne, zagrożenia wciąż się zmieniają lub ewoluują, dlatego też należy na bieżąco dokonywać analizy zagrożeń i zabezpieczeń oraz dostosowywać je do bieżącej sytuacji.
Warto przy tym wiedzieć, że istnieje pojęcie europejskiej infrastruktury krytycznej, pod którą rozumie się podobnie systemy i obiekty związane m.in. z energetyką, transportem drogowym, kolejowym, lotniczym itd. zlokalizowane na terytorium państw UE, których zakłócenie lub zniszczenie miałoby wpływ na co najmniej dwa państwa członkowskie.
Charakterystyka infrastruktury krytycznej:
Zgodnie z różnymi definicjami w skład infrastruktury krytycznej wchodzą ogólnie obiekty szczególnie ważne dla bezpieczeństwa i obronności państwa, a także obszaru, urządzenia i rozmaite transporty. Poniżej prezentujemy systemy wchodzące w skład infrastruktury krytycznej, które wymienia ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 o zarządzaniu kryzysowym.
Jakie systemy obejmuje infrastruktura krytyczna:
- zaopatrzenia w energię, surowce energetyczne i paliwa
- sieci teleinformatycznych
- łączności
- finansowe
- zaopatrzenia w żywność
- zaopatrzenia w wodę
- transportowe
- ochrony zdrowia
- ratownicze
- transportowe
- zapewniające ciągłość działania administracji publicznej
- produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji niebezpiecznych
Zagrożenia infrastruktury krytycznej
Zagrożenia infrastruktury krytycznej dzieli się na trzy główne kategorie, a mianowicie: zagrożenia naturalne, technicznie oraz terroryzm. Przy tym warto mieć na uwadze, że wprawdzie nie mamy wpływu na wystąpienie zagrożeń naturalnych jak powodzie czy silne opady śniegu, ale skuteczny plan ochrony może skupiać się na zminimalizowaniu występowania zagrożeń terrorystycznych i technicznych.
Ochrona i bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej:
Jednym z priorytetów stojącym przed każdym państwem jest ochrona infrastruktury krytycznej. Pod pojęciem ochrony infrastruktury krytycznej rozumie się wszelkie czynności, które skupiają się na zapewnieniu ciągłości działania i integralności. Ma to zapobiec wszelkim zagrożeniom i ryzykom, a także ograniczyć bądź zneutralizować ich skutki. Plan ochrony infrastruktury krytycznej uwzględnia również możliwości szybkiego odtworzenia tej infrastruktury na wypadek awarii, ataku lub innych zdarzeń.
Rodzaje ochrony infrastruktury krytycznej:
- fizyczna (osób) realizowana jest przez pracowników ochrony, którzy bronią dostępu do obiektów, urządzeń, instalacji lub usług infrastruktury krytycznej
- techniczna związana budową i eksploatacją elementów IK oraz technicznymi środkami ochrony
- osobowa związana z minimalizacją ryzyka ze strony pracowników i usługodawców
- teleinformatyczna to wszelkie procedury itp. zapewniające stabilność infrastruktury systemów i sieci teleinformatycznych
- prawna skupiająca się na zagrożeniach ze strony innych podmiotów państwowych lub prywatnych
Zadania związane z infrastrukturą krytyczną to nie tylko ochrona w rozumieniu stosowania zabezpieczeń i monitorowania zagrożeń. To także zadbanie o to, aby ewentualne zakłócenia były krótkotrwałe i łatwe do usunięcia, a przy tym generowały jak najmniej strat dla gospodarki i obywateli.
W PBSG zajmujemy się wdrożeniami wymagań prawnych w zakresie infrastruktury krytycznej. Jak wygląda taka usługa i przykładowy plan ochrony infrastruktury krytycznej znajdziesz tu: Kompleksowe opracowanie i wdrożenie planu ochrony infrastruktury krytycznej w Lubelskim Węglu „Bogdanka”
O Autorze
